چشم مردم دنیا به زن ایرانی

فاطمه قربانی، دانشجو دکترای مطالعات زنان: معمولاً اتفاقاتی در رسانهها بازتاب گستردهای پیدا میکنند که ویژگی غیرعادی و خیرهکنندهای داشته باشند تا بتوانند توجه مخاطب را جلب کنند. حملۀ مستقیم به صداوسیمای ایران، به عنوان یک جنایت جنگی به اندازۀ کافی ظرفیت رسانهای بالایی داشت. اما از همان نخستین لحظات، تصویری متفاوت از یک زن، چنان همه را حیران کرد که حادثۀ اصلی را به حاشیه رفت. حالا تمام مردم و رسانهها از او حرف میزدند.
شجاعت و ایستادگی در لحظاتی که خطر مرگ فردی را احاطه کرده، تحسینبرانگیز و تکاندهنده است اما آنچه این قاب را خاص و متمایز کرد، این بود که کنشگر اصلی آن، یک زن بود. حرکت باصلابت و شجاعانۀ این زن ایرانی، بسیاری از تصورات کلیشهای ملتهای شرق و غرب از زن را فرو ریخت.
کاربری عرب زبان در سخنی کنایهآمیز خطاب به سران کشورهای عربی، نوشته بود: «شرم بر شما که به اندازۀ یک زن هم غیرت و شجاعت ندارید!»، در نگاه او و امثال او، زن همواره عنصری در حاشیه و بینقش در تاریخسازی است و مردان باید از اینکه زنی از آنان پیشی گرفته است شرم داشته باشند.
رسانههای غربی نیز با حیرت و شگفتی از این زن سخن میگفتند. نمیدانستند چگونه این تصویر پرمعنا را روایت و تفسیر کنند تا تصویرسازیهای قبلیشان از زنان ایرانی را ویران نکند؟ در هژمونی فرهنگی غرب، زن اغلب ابژهای جنسی و درخدمت نظام مردسالارانۀ سرمایهداری است. تمام تصاویری نیز که در این سالها از زن ایرانی مخابره کرده بودند، تصویر زنی در خفقان و محدودیت بود که تنها دغدغهاش برداشتن حجاب و رسیدن به حداقل آزادی است.
انگار که هیچ کدام انتظار دیدن چنین صحنهای را نداشتند و احساس میکردند با یک اتفاق خارقالعاده، یک استثنا، مواجه شدهاند.
اما او یک استثنا نیست! «زن مسلمان ایرانی از آغاز نهضت، تاریخ جدیدی پیش چشم جهانیان گشوده است. آنچه از سحر امامی دیده شد، تنها یکی از مصادیق مجاهدتهای زنان ایرانی است. زن مسلمان و عفیف ایرانی، همواره باایمان و استقامت در عرصههای مختلف فرهنگی، علمی، سیاسی، اجتماعی و حتی نظامی در متن و مرکز بوده است. او با گره زدن لطافت زنانه با روحیۀ جهاد و مقاومت دشوارترین میدانها را فتح کرده است.»
از همینرو بود که ایرانیان، برخلاف جهانیان، به جای تعجب و شگفتی، با بغضی گرهخورده به افتخار و غرور او را نگریستند و گفتند: «این است زن ایرانی؛ میراثدار صلابت زینب کبری (سلاماللهعلیها)»
حالا که این تصویر در روزهای آتش و جنگ، از میانۀ هزاران تلاش تحجر و تجدد در پوشاندن چهرۀ واقعی زن ایرانی، از تمام رسانههای جهان سر برآورده و همه را متحیر کرده است، «میتواند فتح بابی باشد برای شناخت جهان از زن ایرانی؛ زنی باایمان، شجاع و عفیف که در میدان ایستاده است و تاریخ میسازد. زن مجاهدی که میتواند بعد از زنان مجاهد صدر اسلام، معلم ثانی برای زنان جهان باشد.»
دیدگاهتان را بنویسید